Θ.Ε. Αρχαία Ελληνική και Βυζαντινή Φιλολογία
ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2010
ΘΕΜΑ 1ο:
Με βάση το συγκεκριμένο απόσπασμα του Πινδάρου (επίλογος του 1ου Πυθιόνικου, αφιερωμένου στη νίκη του Ιέρωνα, του τυράννου των Συρακουσών), να σχολιάσετε στοιχεία της κοσμοθεωρίας του ποιητή και να αναφέρετε τα σταθερά συστατικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη δομή των επινίκιων ποιημάτων του.
Η απάντηση να μην υπερβαίνει τις 20 σειρές (2,5 μονάδες).
Αν πεις τον λόγο τον σωστό κι αν τα πολλά μπορέσεις
νήματα να τα πυκνοϋφάνεις, 81
θα’ ναι πιο μικρός ο ψόγος των ανθρώπων
γιατί η βαρετή η χόρταση τις βιαστικές στομώνει ελπίδες
και τίποτα δεν είναι πιο βαρύ στα μύχια της καρδιάς των πολιτών
παρά ν’ ακούν για τις χαρές των άλλων.
Αλλά – καλύτερα να σε φθονούν παρά να σε οικτείρουν –
μην παραλείψεις τα έργα τα καλά. Κυβέρνα με πηδάλιο δίκαιο 85
τον λαό και χάλκευε τη γλώσσα σου στ’ αμόνι της αλήθειας.
Αν κάτι, έστω και μικρό, λοξά σου ξεσπιθίσει, μεγάλο θα φανεί,
γιατί έρχεται από σένα.
Για πράγματα πολλά φροντίζεις, και μάρτυρες πολλοί
για κάθε πράξη, καλή ή κακή, θα γίνουν πιστευτοί.
Κράτα γενναιόδωρη τη διάθεσή σου κι, αν θέλεις
λόγο γλυκό πάντα ν’ ακούς, ας μην κουράζεσαι απλόχερα να δαπανάς.
Σαν καπετάνιος άπλωνε στο αγέρι το πανί και, ω φίλε, 90
μην γελαστείς απ’ το εύκολο το κέρδος.
Μονάχα η φήμη η λαμπρή που οι θνητοί αφήνουνε μετά το θάνατό τους
μηνάει για τη ζωή τους σε ποιητές και σε λογίους.
Του Κροίσου δεν πεθαίνει το ευγενικό μεγαλείο.
Κι αυτόν που με άσπλαχνη ψυχή καρβούνιαζε τα θύματά του
μέσα στον χάλκινο ταύρο, τον Φάλαρη*, από παντού εχθρική τον περιζώνει
φήμη. Ποτέ οι φόρμιγγες που συνοδεύουν γλυκά των παιδιών τα τραγούδια 95
μέσα στα σπίτια δεν θα τον δεχτούν
Το πρώτο έπαθλο η ευτυχία είναι. το καλό όνομα
τη δεύτερη έχει θέση: όποιος πετύχει και τα δυο
και τα κρατήσεις, το υπέρτατο στεφάνι έχει κερδίσει.
(μετάφραση Γιάννης Οικονομίδης)
* Φάλαρης: τύραννος του Ακράγαντα (570-554 π.Χ.). Η σκληρότητά του είναι παροιμιώδης. Παραδίδεται ότι τοποθετούσε τους εχθρούς του στην πυρακτωμένη κοιλιά ενός χάλκινου ταύρου και τους έκαιγε.
ΘΕΜΑ 2ο:
Να σχολιάσετε τους παρακάτω όρους σε 3-5 περίπου σειρές τον καθένα:
Περί του στεφάνου, καταβασία, Ύμνος στα Λουτρά της Παλλάδος, επιβράδυνση
(2 μονάδες / 0,5 ο κάθε όρος)
ΘΕΜΑ 3ο:
α) Να αναφέρετε και να σχολιάσετε τρία θεματικά μοτίβα των τραγωδιών του Σοφοκλή.
β) Ποιες είναι οι δύο θεματικές περιοχές στις οποίες κατατάσσουμε το έργο του Πλουτάρχου, ποια είναι η ονομασία τους και γιατί;
Η απάντηση και για τα δύο ερωτήματα να μην υπερβαίνει τις 25 σειρές (3 μονάδες συνολικά / 1,5 μονάδα το κάθε ερώτημα)
ΘΕΜΑ 4ο:
Να επισημάνετε το κεντρικό θέμα και τα υφολογικά στοιχεία (εκφραστικά μέσα) του αποσπάσματος. Τι γνωρίζετε γενικότερα για τα Πτωχοπροδρομικά ποιήματα;
Η απάντηση να μην υπερβαίνει τις 25 σειρές συνολικά (2,5 μονάδες συνολικά / 1 και 1,5 μονάδα αντίστοιχα).
Και έμαθον τα γραμματικά μετά πολλού του κόπου.
Αφού δε τάχα γέγονα γραμματικός τεχνίτης,
επιθυμώ και το ψωμίν και του ψωμιού την μάναν.
υβρίζω τα γραμματικά, λέγω μετά δακρύων:
Ανάθεμαν και τον καιρόν και εκείνην την ημέραν,
καθ’ ην με παραδώκασιν εις το διδασκαλείον,
προς το να μάθω γράμματα, τάχα να ζω απ’ εκείνα!
Εδάρε τότε αν μ’ έποικαν τεχνίτην χρυσοράπτην,
απ’ αυτούς οπού κάμνουσι τα κλαπωτά και ζώσι,
και έμαθα τέχνην κλαπωτήν και περιφρονεμένην,
ου μη άνοιγα το αρμάριν μου και ηύρισκα ότι γέμει
ψωμίν, κρασίν πληθυντικόν και θυννομαγειρίαν,
και παλαμιδοκόμματα και τσίρους και σκουμπρία;
παρού ότι τώρα ανοίγω το, βλέπω τους πάτους όλους,
και βλέπω χαρτοσάκουλα γεμάτα τα χαρτία.
(Πτωχοπροδρομικά, Γ’, 15-30)
Εδάρε: ιδού, να. έποικαν: έκαναν. κλαπωτά: ρούχα χρυσοκέντητα. ου μη άνοιγα: δεν θα άνοιγα. αρμάρι: ντουλάπι. θυννομαγειρία: φαγητό με θύννο (=τόνο). παρού: παρά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου