Τόμος Β, κεφ. 6
Το Βυζάντιο. Το όνομα, η σημασία του πολιτισμού, το κράτος
Απο την Ρωμανία των πηγών στο Βυζάντιο των ιστορικών
Ο χριστιανισμός εγκαθιδρύεται το 311 με το διάταγμα περί ανεξιθρησκίας, νέα εποχή για την αυτοκρατορία. Η ίδρυση νέας πρωτεύουσας, η οριστική διαίρεση σε ανατολικό-δυτικό κράτος, η κατάλυση του δυτικού κράτους από τους Γερμανούς, η διάσωση-διατήρηση της γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού, συντελούν στην απόκτηση νέας φυσιογνωμίας, του κράτους.
Η ονομασία Ρωμανία –Ρωμαίοι υποδηλώνει τον επικρατέστερο γλωσσικά πληθυσμό.
Τον 16-17ο λόγω διαφοράς δόγματος-πολιτισμού, ονομάστηκε Βυζάντιον απο τους δυτικούς. Ο όρος επικράτησε γιατί αμφισβητήθηκε πολύ αργά (19ος).
Οι απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί της βυζαντινής ιστορίας απο την δυτική ιστοριογραφία λόγω δυτικού θρησκευτικού περιβάλλοντος, τον κλασσικισμό-διαφωτισμό, έγιναν αποδεκτοί απο την ελληνική διανόηση. Τον 19ο αιώνα οι Ζαμπέλιος-Παπαρρηγόπουλος-Σκαρλάτος Βυζάντιος την ανασκευάζουν, ενώ 10ετίες αργότερα αναπτύσσονται οι βυζαντινές σπουδές.
Πολίτευμα
Το πολίτευμα της Ρώμης επί 2,5 αιώνες ήταν βασιλεία, και επί 5 αργότερα δημοκρατία, με την συγκλητική τάξη να έχει τη δύναμη. Λόγω μεγέθους αυτοκρατορίας πολλές φορές η εξουσία τοπικώς, παραχωρείται στον ηγεμόνα, που η εκλογή του, ειδικότερα τον 3ο λόγω αναμείξεως του στρατού, έφερε αστάθεια. Η εκλογή του αυτοκράτορα είναι αποτελεσμα παρασκηνίου και διαβουλεύσεως στρατού-συγκλητικών-αυλικών-εκκλησίας.
Ο αυτοκράτορας συγκεντρώνει την εκτελεστική-δικαστική-νομοθετική εξουσία και πριν τον χριστιανισμό, ήταν επικεφαλής της θρησκευτικής. Η απόλυτη εξουσία του μετριαζόταν από την υπόσχεση σεβασμού στους νόμους και την λαική συναίνεση.
Οικονομία
Αγροτική κατά κύριο λόγο με την γη στα χέρια κράτους-εκκλησίας-ιδιωτών (μεγάλους-μικρούς). Την μεγάλη ιδιοκτησία καλλιεργούν πάροικοι, λιγότερο εξαρτημένοι της εσοδείας αλλά διατηρούν νομικά δικαιώματα, ενώ περισσότερο εξαρτώμενοι ήταν οι δούλοι.
Οι Δυνατοί ήταν ισχυροί γεοκτήμονες που πίεζαν τους αδυνάτους.
Πρόνοιες ήσαν κρατικά κτήματα παραχωρηθέντα ισοβίως έναντι στρατιωτικής περιουσίας.
Νεαρές ήσαν αυτοκρατορικά διατάγματα με σκοπό τον περιορισμό της μεγάλης ιδιοκτησίας.
Μεγάλες οικογένειες περιφεριακώς ανέπτυξαν αποσχιστικές τάσεις ειδικά τα τελευταία έτη.
Κυριότερη πηγή εσόδων ήταν η φορολογία γης, οι τελωνιακοί δασμοί.
Η αναρρίχηση στα υψηλά αξιώματα έφερνε πλούτο, και αντίθετα απο την δύση, η άρχουσα τάξη δεν ήταν κλειστή.
Η μεσαία τάξη απαρτιζόταν από επαγγελματίες τεχνίτες, εμπόρους, υπαλλήλους.
Επιφανή πρόσωπα ήταν οι επίσκοποι, που διαχειρίζονταν την εκκλησιαστική τοπική περιουσία ασκώντας και κοινωνικό έργο, ενώ οι μοναχοί χαίρονταν σεβασμού, λόγω πίστεως.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου