Ελπ 10 - Το πρόβλημα του ορισμού των εννοιών 'πολιτισμός' και 'κουλτούρα'

Τόμος Α, Ενότητα 1.1.1

1. Ο Π. Κανελλόπουλος, συγγραφέας της Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού , ήταν άνθρωπος με μεγάλη (πλατιά) κουλτούρα. = Παιδεία, καλλιέργεια σε σχέση με γνώσεις στη λογοτεχνία, τους κλασικούς συγγραφείς, τις καλές τέχνες, δηλαδή « υψηλή κουλτούρα ».

2. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε τις επιχορηγήσεις για τους διάφορους τομείς του πολιτισμού ( ή της κουλτούρας). = Καλές τέχνες πχ ζωγραφική, γλυπτική, μουσική.

3. Η μαζική κουλτούρα είναι το όπιο του λαού. Οι χρηματοδότες της μαζικής κουλτούρας μοιάζουν με τους εμπόρους ναρκωτικών.

4. Ο Χ είναι απολίτιστος άνθρωπος. (πολιτισμός = κοινωνικό πρότυπο συμπεριφοράς).Ο απολίτιστος είναι ο άξεστος, ο αγενής τραχύς ενώ ο πολιτισμένος είναι ο ευπρεπής ο αβρός.

5. Πολλοί ανησυχούν για τη δυνατότητα της επιβίωσης του ελληνικού πολιτισμού (ή κουλτούρας) στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ενοποίησης. = Σύνολο στοιχείων από την καθημερινή ζωή ενός λαού πχ γλώσσα, θρησκεία, τα έθιμα και τις παραδόσεις που συγκροτούν στην ταυτότητα του λαού.


6. Ο χριστιανισμός αποτελεί μια κεντρική διάσταση του ευρωπαϊκού πολιτισμού. = Το σύνολο των χαρακτηριστικών που μοιράζεται ο πληθυσμός όχι μόνο ενός έθνους αλλά μιας ευρύτερης περιοχής, οποία περιλαμβάνει μια ποικιλία εθνών.( Ευρώπη).

7. Η φεουδαρχία είναι ο θεμελιακός οικονομικός και πολιτικός θεσμός του μεσαιωνικού (ή βυζαντινού) πολιτισμού. = Ένα σύνολο χαρακτηριστικών που διακρίνει μια συγκεκριμένη ιστορική περίοδο μιας κοινωνίας ή μιας ευρύτερης περιοχής.

8. «Τα άγρια έθνη του πλανήτη είναι ο κοινός εχθρός των πολιτισμένων κοινωνιών». Ο Γίββων αντιπαραθέτει τις άγριες προς τις πολιτισμένες κοινωνίες, που θυμίζει την αρχαιοελληνική διάκριση μεταξύ βαρβάρων κ Ελλήνων, ο πολιτισμός είναι μια εξελικτική πορεία που μας επιτρέπει να διακρίνουμε ανάμεσα στις λιγότερο και στις περισσότερες πολιτισμένες κοινωνίες.

9. Το 1989 το Smithson Institute της Ουάσιγκτον οργανώνει την έκθεση «Η Χρυσή Ορδή», αφιερωμένη στον πολιτισμό των Μογγόλων. = Η σπουδαιότητα και το ενδιαφέρον που έχει ο ιδιαίτερος τρόπος ζωής ενός άλλου, μακρινά γεωγραφικού λαού.(Μογγόλοι = φοβεροί νομάδες που εξαιτίας της δράσης τους στον Μεσαίωνα επονομάστηκαν «μάστιγες του πολιτισμού»). Αυτή η έννοια εδραιώνεται με την έννοια της «παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς».

10. Ο Παρθενώνας είναι ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία της παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς. = Παγκόσμια πολιτισμική παρακαταθήκη, στην οποία κάθε λαός και πολιτισμός έχει συνεισφέρει τα διαχρονικής και οικουμενικής αξίας επιτεύγματα και τεχνουργήματά του.

11. «Ό,τι ενισχύει την ανάπτυξη του πολιτισμού, υποκύπτει παράλληλα τον πόλεμο». = Ο Freud, έχοντας νωπές μνήμες από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, θεωρεί τον πολιτισμό ως ένα ιδεώδες ηθικής τελείωσης του ανθρώπινου γένους, δεν υπάρχει θέση για μίσος, βία και την καταστροφή που επιφέρει ο πόλεμος.

12. «Ο πολιτισμός είναι το αναπόφευκτο πεπρωμένο της κουλτούρας».= O Spengler, πιστεύοντας ότι ο πόλεμος αυτός (Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος) υπήρξε το νομοτελειακό αποτέλεσμα του πολιτισμού, προτείνει μια ασυμφιλίωτη αντίθεση και αντιπαλότητα ανάμεσα στην κουλτούρα και τον πολιτισμό , εξισώνοντας τον τελευταίο με την ανόητη και άσκοπη ενασχόληση με την τεχνολογία, την υλική συσσώρευση και την οικονομική ανάπτυξη.